Η Ιταλία αποτελεί μια από τις χώρες με την πλέον μακρόχρονη παρουσία στον χώρο του αυτοκινήτου.
Το 1899 ιδρύθηκε η FIAT (Fabbrica Italiana di Automobili Torino), η οποία έκτοτε αποτέλεσε την μεγαλύτερη εταιρεία μαζικής παραγωγής αυτοκινήτων στην γειτονική μας χώρα.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, Ιταλοί μηχανικοί και σχεδιαστές έγραψαν ιστορία με χρυσά γράμματα, που σταδιακά πήρε θρυλικές διαστάσεις μέσα από τους αγώνες αυτοκινήτου και τα ονειρικά σπορ μοντέλα διαφόρων εταιρειών.
Σε ποιές συνθήκες όμως αναπτύχθηκε η ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία και ποιά ήταν η διάδοση του αυτοκινήτου στον μέσο Ιταλό;
Μετά το τέλος του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου η Ιταλία βρέθηκε σε δεινή οικονομική κατάσταση. Ο πληθωρισμός βρισκόταν σε υψηλά επίπεδα ενώ μεγάλα ήταν και τα ποσοστά ανεργίας. Η γενική δυσαρέσκεια οδήγησε σε σειρά απεργιακών κινητοποιήσεων, που στο επόμενο διάστημα έγιναν ρουτίνα.
Την περίοδο έως το 1922 την εξουσία ανέλαβαν διάφοροι κυβερνητικοί σχηματισμοί, όλοι αδύναμοι και βραχύβιοι.
Στα τέλη Οκτωβρίου 1922, ο Βασιλιάς Victor Emmanuel III ανέθεσε την πρωθυπουργία στον Benito Mussolini, ο οποίος λίγο αργότερα εγκαθίδρυσε το φασιστικό καθεστώς.
Έως το 1930 η οικονομία συνέχισε να έχει προβλήματα, που εντάθηκαν από τις συνέπειες της διεθνούς οικονομικής κρίσης, λόγω του χρηματιστηριακού Κραχ στη Νέα Υόρκη τον Οκτώβριο του 1929.
Ανεξάρτητα από τα προβλήματα που υπήρχαν, η Ιταλία αποτελούσε μια μεγάλη και υπολογίσιμη Ευρωπαϊκή χώρα με πληθυσμό άνω των 40 εκατομμυρίων κατοίκων.
Εάν προσθέσουμε και το γεγονός ότι η χώρα διέθετε την δική της αυτοκινητοβιομηχανία, τότε είναι εύκολο να συμπεράνει κάποιος πως η ιταλική αγορά αυτοκινήτου ήταν από τις πλέον ανεπτυγμένες στην Ευρώπη του μεσοπολέμου.
Τα πράγματα όμως δεν ήταν τόσο ρόδινα.
Το 1930 οι πωλήσεις καινούργιων επιβατικών αυτοκινήτων στην Ιταλία ανήλθαν σε μόλις 24.869 μονάδες! Η αγορά, μάλιστα, κινήθηκε πτωτικά έναντι του 1929.
Την ίδια χρονιά, στην Γαλλία οι πωλήσεις επιβατικών έφτασαν περίπου τις 240.000 μονάδες. Η σύγκριση αφορά μια χώρα με παρόμοια πληθυσμιακά μεγέθη και ύπαρξη εγχώριας αυτοκινητοβιομηχανίας. Εντούτοις, αν η γαλλική αγορά εκείνης της περιόδου θεωρείται "μικρή" σε σχέση με τα πιο πάνω δεδομένα, τότε η ιταλική βρισκόταν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.
Από το σύνολο των πωλήσεων το 1930, οι 2.341 μονάδες (9.4%) αφορούσαν εισαγόμενα αυτοκίνητα. Το μερίδιό τους στην ιταλική αγορά μειώθηκε σημαντικά τα επόμενα χρόνια και ιδιαίτερα από το 1935 οπότε επιβλήθηκαν από την Κοινωνία των Εθνών οικονομικές κυρώσεις στην Ιταλία, λόγω του πολέμου με την Αιθιοπία.
Το 1931, με την οικονομική κρίση στο απόγειό της, οι πωλήσεις έπεσαν στις 14.760 μονάδες. Την επόμενη διετία υπήρξαν σημάδια βελτίωσης και το 1934 διατέθηκαν 30.150 καινούργια επιβατικά.
Την περίοδο 1935-1936 σημειώθηκε νέα πτώση στην ζήτηση επιβατικών αυτοκινήτων, με 25.243 και 21.154 πωλήσεις αντίστοιχα.
Αύξηση των πωλήσεων υπήρξε το 1937, με συνολικά 34.208 επιβατικά. Το 1938 η αγορά συνέχισε την ανοδική της πορεία, με τις πωλήσεις να καταγράφουν την καλύτερη επίδοση για όλη την δεκαετία του '30. Διατέθηκαν συνολικά 38.675 επιβατικά αυτοκίνητα, ενώ ήταν η καλύτερη χρονιά και για τις πωλήσεις φορτηγών και λεωφορείων, με 6.336 μονάδες. Και στις δύο περιπτώσεις, ελάχιστα ήταν τα εισαγόμενα οχήματα.
Φυσικά, οι εξελίξεις τα επόμενα χρόνια δεν άφησαν περιθώρια για καμία εξέλιξη στην αγορά αυτοκινήτου.
Το 1939 ήταν η τελευταία χρονιά που οι Ευρωπαϊκές αγορές κινήθηκαν υπό "φυσιολογικές" συνθήκες, τουλάχιστον έως το ξέσπασμα του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου τον Σεπτέμβριο.
Στην Ιταλία εκείνη την χρονιά, οι πωλήσεις επιβατικών έφτασαν τις 30.032 μονάδες.
Αν και δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, πρέπει να υποθέσουμε πως για όλη την δεκαετία του '30, η Fiat ήταν η πλέον δημοφιλής μάρκα στην ιταλική αγορά.
Fiat 508C Balilla 1100 (1937-1939)
Το 1940 ο πόλεμος στην Ευρώπη ήταν ήδη σε εξέλιξη.
Ο Μουσολίνι είχε δείξει τα προηγούμενα χρόνια πριν τον πόλεμο, τις επεκτατικές του διαθέσεις στην Αφρική και στα Βαλκάνια (κατάληψη Αλβανίας τον Απρίλιο του 1939).
Επιπλέον η Ιταλία ανήκε στις δυνάμεις του Άξονα, μαζί με τη Ναζιστική Γερμανία.
Ωστόσο, η είσοδός της στον πόλεμο έγινε ουσιαστικά με την επίθεση εναντίον της Ελλάδας, τον Οκτώβριο του 1940.
Την ίδια χρονιά, διατέθηκαν στην Ιταλία 10.255 καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα.
Την περίοδο από το 1943 έως το 1945, λόγω των πολεμικών εξελίξεων, υπήρξε ολοκληρωτική παύση στην κίνηση της αγοράς.
Αμέσως μετά το τέλος του πολέμου σημειώθηκαν σημαντικές μεταβολές στην χώρα. Οι Ιταλοί είχαν ήδη αποκηρύξει τον φασισμό, ενώ σύντομα επήλθε η κατάργηση της Βασιλείας.
Παράλληλα, από το 1946 τα πρώτα καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα άρχισαν να βγαίνουν στους δρόμους, αν και σε εξαιρετικά περιορισμένους αριθμούς. Γεγονός είναι ότι την διετία 1946-1947 τα περισσότερα οχήματα που κυκλοφόρησαν στους ιταλικούς δρόμους ήταν επαγγελματικά (φορτηγά και λεωφορεία).
Πάντως, από το 1948 φαίνεται πως οι πωλήσεις επιβατικών είχαν φτάσει ήδη τα προπολεμικά επίπεδα, με 32.915 μονάδες. Αντίθετα όμως με την περίοδο προ του 1940, η μεταπολεμική ιταλική αγορά αυτοκινήτου δεν χαρακτηρίστηκε από στασιμότητα, αλλά από μια δυναμική ανάπτυξης.
Το 1949 οι πωλήσεις είχαν φτάσει τις 48.883, ενώ το 1950 ανήλθαν σε 79.826 μονάδες. Ο όγκος εξακολουθούσε να είναι μικρός για τα μεγέθη της Ιταλίας, όμως κρίνεται μάλλον ικανοποιητικός για τα δεδομένα της εποχής.
Στην Γαλλία το 1950 η αγορά ήταν σε φάση ανασυγκρότησης, όμως δεν είχε ξεπεράσει τα προπολεμικά επίπεδα. Άλλωστε εκείνη την εποχή πολλοί Ευρωπαίοι δεν είχαν καν την δυνατότητα απόκτησης αυτοκινήτου, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις υπήρχαν ακόμα υψηλοί φόροι και περιορισμοί στις πωλήσεις. Υπό αυτές τις συνθήκες, η επιτάχυνση στις πωλήσεις αυτοκινήτων στην Ιταλία ήταν εντυπωσιακή.
Η ανοδική πορεία συνεχίστηκε σε χαλαρούς ρυθμούς έως το 1952. Εκείνη την χρονιά η Fiat κατείχε το 90% της εγχώριας παραγωγής αυτοκινήτων.
Το 1953 οι πωλήσεις επιβατικών έσπασαν για πρώτη φορά το φράγμα των 100.000 μονάδων. Η συντριπτική πλειοψηφία από τα 112.110 νέα αυτοκίνητα ήταν ιταλικά, με τα εισαγόμενα να αντιστοιχούν στο 1.4% της αγοράς ή 1.560 μονάδες. Η αύξηση των συνολικών πωλήσεων ανήλθε στο 25.8% έναντι του 1952.
Σημαντική αύξηση υπήρξε και το 1954, με 22.5% και 137.311 πωλήσεις, ενώ το 1955 σημειώθηκε άνοδος κατά 17.9%, με 161.903 πωλήσεις.
To 1956 η ιταλική αγορά αυτοκινήτου έσπασε ακόμα ένα ρεκόρ, με 202.373 πωλήσεις (+25%). Μεγάλη επιτυχία σημείωσε το μικρό Fiat 600 που είχε παρουσιαστεί εντός του 1955.
Μετά από μια μικρή υποχώρηση την επόμενη χρονιά, με 195.540 πωλήσεις (-3.5%), η αγορά θα ανακτήσει το χαμένο έδαφος το 1958 με συνολικά 209.215 μονάδες.
Όμως θα σημειωθεί νέα δυναμική το 1959, με 253.321 πωλήσεις (+21.1%). Τα εισαγόμενα αυτοκίνητα είχαν αυξήσει το ποσοστό τους σε 3.8%, με 9.636 μονάδες.
Η πορεία μοιάζει εντυπωσιακή, όμως η αγορά αυτοκινήτου στην Ιταλία ήταν ακόμα σε χαμηλά επίπεδα. Ο πληθυσμός της προσέγγιζε πλέον τα 50 εκατομμύρια, ενώ υπήρχε βελτίωση σε οικονομικό επίπεδο.
Υπήρχαν ακόμα μεγάλα περιθώρια ανόδου, πολύ μεγαλύτερα σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες που διέθεταν δική τους αυτοκινητοβιομηχανία.
Το "χαμένο" έδαφος η Ιταλία το κάλυψε με γοργά βήματα κατά την δεκαετία του '60. Ήταν η δεκαετία που οι Ιταλοί στράφηκαν μαζικά στην αγορά και χρήση του επιβατικού αυτοκινήτου, καθιστώντας έκτοτε την ιταλική αγορά μια από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη.
Το 2019, για ακόμα μια φορά, η Ιταλία ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη Ευρωπαϊκή αγορά αυτοκινήτου, μετά την Γερμανία, την Μεγ. Βρετανία και την Γαλλία.
B.A
© Hellenic Motor History (2020)
Στοιχεία πωλήσεων: UNRAE
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου