Χαρακτηριστικά που δεν υπάρχουν πια στα αυτοκίνητα.

 

Οι εξελίξεις στην αυτοκινητοβιομηχανία τα τελευταία χρόνια είναι ραγδαίες. Η εποχή που διανύουμε αποτελεί ένα μεταβατικό στάδιο, το οποίο θα οδηγήσει τα επόμενα χρόνια μέχρι στην εξαφάνιση των κινητήρων εσωτερικής καύσης. Το αυτοκίνητο αλλάζει μορφή, τα ηλεκτρονικά συστήματα παίζουν πλέον τον βασικό ρόλο στην λειτουργία του, με τα πρότυπα ασφάλειας και άνεσης να βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα. Όπως είναι φυσικό, οι διαρκείς βελτιώσεις στα αυτοκίνητα είχαν ως αποτέλεσμα να κάνουν την εμφάνισή τους νέα χαρακτηριστικά, ενώ παράλληλα άλλα καταργήθηκαν. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι αλλαγές ήταν περισσότερο καθοριστικές όμως δεν "αλλοίωναν" την βασική αίσθηση στην οδήγηση και την χρήση του αυτοκινήτου. Για παράδειγμα, στις μέρες μας ακόμα και χαρακτηριστικά που θεωρούνταν δεδομένα, όπως το κιβώτιο ταχυτήτων και το χειρόφρενο, δεν αποτελούν τον κανόνα. Εκ των πραγμάτων, τα κιβώτια ταχυτήτων θα εκλείψουν τελείως με την επικράτηση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Αντίθετα, από την δεκαετία του '60 έως την δεκαετία του '90, το κιβώτιο ταχυτήτων μεταφέρθηκε από το τιμόνι στο πάτωμα, απέκτησε σταδιακά 4η, 5η και 6η σχέση, βελτιώθηκε, έγινε περισσότερο "κόμπακτ" σε διαστάσεις, όμως ήταν εκεί ως βασικό στοιχείο της καθημερινής οδήγησης. 

Ας δούμε μερικά από τα χαρακτηριστικά των αυτοκινήτων του χθες, που είναι αδύντατο να συναντήσει κάποιος σε ένα καινούργιο αυτοκίνητο σήμερα. 

Οι μεγάλου μήκους εξωτερικές κεραίες λήψης ραδιοφώνου αποτελούσαν σύνηθες θέαμα στα παλιότερα αυτοκίνητα και ήταν είτε στην οροφή του αυτοκινήτου, είτε στο μπροστινό φτερό. Για πρακτικούς και αισθητικούς λόγους, υπήρχε η δυνατότητα αναδίπλωσης και επέκτασής τους , είτε χειροκίνητα, είτε με μηχανισμό. Σταδιακά,  οι κεραίες λήψης έπαψαν να είναι μεταλλικές, έγιναν σταθερές, μικρότερου μεγέθους και περισσότερο διακριτικές, ενώ σήμερα σε ακριβότερα μοντέλα δεν είναι καν ορατές (π.χ βρίσκονται ενσωματωμένες στο άνω άκρο του παρμπρίζ). 

Τα τριγωνικά παράθυρα εξαερισμού (ή "φινιστρίνια") στις εμπρός πόρτες ήταν κοινή πρακτική στα αυτοκίνητα, έως την δεκαετία του '60. Υπήρχαν τόσο στην πλευρά του οδηγού, όσο και του συνοδηγού. Άνοιγαν και έκλειναν χειροκίνητα μετακινώντας τον μοχλό που υπήρχε και είχες την δυνατότητα ρύθμισης στην κλίση του τζαμιού, για λιγότερο ή περισσότερο αέρα στην καμπίνα. Από την δεκαετία του '60 και μετά, οι αυτοκινητοβιομηχανίες υιοθετούσαν όλο και περισσότερο τα ενιαία μπροστινά παράθυρα, χωρίς ξεχωριστό παράθυρο εξαερισμού. Κάποια (λίγα) μοντέλα με αυτό το χαρακτηριστικό, υπήρχαν διαθέσιμα έως τις αρχές τις δεκαετίας του '80. 

Μπορεί στις μέρες μας να φαίνεται περίεργο, αλλά παλιότερα ήταν δεδομένο πως οι κατασκευαστές λάμβαναν σοβαρά υπόψη τους καπνιστές, είτε μιλάμε για τον οδηγό, είτε για τους επιβάτες. Κατά συνέπεια κάθε αυτοκίνητο έπρεπε να διαθέτει αναπτήρα και τασάκι στο εμπρός μέρος, υπήρχε όμως τασάκι και για τους πίσω επιβάτες (ενίοτε από ένα τασάκι σε κάθε πλευρά). Εδώ και αρκετά χρόνια, τίποτα από αυτά δεν αποτελεί μέρος του εξοπλισμού ενός κανούργιου αυτοκινήτου. 

Για να ξεκλειδώσεις σήμερα το αυτοκίνητό σου, δεν αρκεί παρά το πάτημα ενός κουμπιού στο κλειδί. Όμως οι ηλεκτρομαγνητικές τηλεχειριζόμενες κλειδαριές παλαιότερα ήταν ανύπαρκτες ή αποτελούσαν προαιρετικό εξοπλισμό στις ακριβότερες εκδόσεις ορισμένων μοντέλων. Αυτό σημαίνει ότι ο μοναδικός τρόπος να μπεις στο αυτοκίνητο ήταν η χρήση της... παραδοσιακής κλειδαριάς. Επιπλέον,  με την απουσία ηλεκτρομαγνητικού μηχανισμού η κάθε πόρτα ξεκλείδωνε ξεχωριστά, με την χρήση της ασφάλειας από μέσα. Αργότερα, αρκετά μοντέλα διέθεταν τέτοιο μηχανισμό, που επέτρεπε το ταυτόχρονο άνοιγμα όλων των θυρών, όμως χωρίς τηλεχειρισμό. 

Περίεργο σήμερα ακούγεται και το γεγονός ότι στα παλιότερα αυτοκίνητα (π.χ την δεκαετία του '70), ο τυχερός ιδιοκτήτης έπρεπε να χρησιμοποιεί διαφορετικό κλειδί για τις εμπρός πόρτες, τον χώρο αποσκευών αλλά και την τάπα του ρεζερβουάρ της βενζίνης! 

Στην εποχή μας θα ήταν αδιανόητο να αγοράσει κάποιος καινούργιο αυτοκίνητο χωρίς... ηλεκτρικά παράθυρα! Και όμως, μέχρι την δεκαετία του '90 η ηλεκτρική αυτή ευκολία δεν ήταν καθόλου δεδομένη. Ειδικότερα στα δημοφιλέστερα μικρά και μεσαία αυτοκίνητα, ο κανόνας ήταν τα χειροκίνητα παράθυρα. Σταδιακά, έως τα τέλη της δεκαετίας του '90, η κλασική "μανιβέλα" στις εμπρός πόρτες έδωσε  την θέση της στο "μαγικό" κουμπάκι. Φυσικά, οι επιβάτες στις πίσω θέσεις συνέχισαν για αρκετό καιρό ακόμα να την χρησιμοποιούν, εφόσον το πλήρες πακέτο ηλεκτρικών παραθύρων ήταν συνήθως προνόμιο των ακριβών εκδόσεων. 

Παρά το γεγονός ότι εκείνη την εποχή μια ηλεκτρική ευκολία ή ένα A/C μπορεί να αποτελούσε ένα έξτρα στοιχείο εξοπλισμού, με αρκετά μεγάλο κόστος, πάντως ήταν πολύ πιο πιθανό να αγοράσεις ένα αυτοκίνητο με "ευχάριστο" εσωτερικό. Τα σημερινά αυτοκίνητα διαθέτουν συνήθως σκούρο εσωτερικό, με ελάχιστες εναλλαγές σε χρωματισμούς και σχέδια. Η τάση αυτή μπορεί να θωρείται "safe", όμως σίγουρα ενισχύει την μονοτονία. Αντίθετα, τις προηγούμενες δεκαετίες υπήρχε η δυνατότητα επιλογής ανάμεσα  σε πιο τολμηρά χρώματα και διακοσμητικά μοτίβα. Άσχετα αν οι προσφερόμενοι συνδυασμοί δεν ήταν πάντα ιδιαίτερα επιτυχημένοι, σίγουρα η τακτική αυτή είναι κάτι που λείπει στις μέρες μας. Mάλλον η τελευταία ενδιαφέρουσα δεκαετία ήταν η δεκαετία του '90, με ανάλογες προτάσεις σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες. Οι παρακάτω φωτογραφίες δείχνουν δύο χαρακτηριστικά τέτοια δείγματα εσωτερικού διακόσμου, από αυτοκίνητα που απευθύνονταν σε εντελώς διαφορετικό κοινό. To Renault Twingo και το πιο συντηρητικό Toyota Carina E. 

Αν και αυτή η πρακτική μπορεί θεωρητικά να επανέλθει, φαίνεται πως οι σχεδιαστές τα τελευταία χρόνια έχουν σταθερά απομακρυνθεί από την συγκεκριμένη φιλοσοφία.

Οι τεχνολικές εξελίξεις αλλάζουν τα δεδομένα και στο τομέα του ήχου. Πολλοί κάποτε θεωρούσαν ένα καλό ραδιοκασετόφωνο ως απαραίτητο στοιχείο στο αυτοκίνητο. Αργότερα, ήρθε το CD player και η κασέτα μπήκε στο περιθώριο. Ήρθε η σειρά του CD να παραχωρήσει τη θέση του σε εναλλακτικές πηγές ήχου. Θύρες USB, Apple Carplay και Android Auto καθιστούν πλέον περιττή την χρήση του CD. Ελάχιστα καινούργια αυτοκίνητα διαθέτουν σήμερα CD player και είναι βέβαιο πως αποτελεί θέμα χρόνου να μας αποχαιρετήσει ολοκληρωτικά. 

Μέχρι και την δεκαετία του '90 ένα βασικό χαρακτηριστικό των σπορ αυτοκινήτων ήταν οι αναδιπλούμενοι προβολείς (pop-up headlights). Αυτό αφορούσε εξωτικά μοντέλα υψηλών επιδόσεων, όπως της Ferrari, της Porsche ή της Lamborghini, αλλά και πιο προσιτά σπορ μοντέλα όπως το Fiat X1/9, το Toyota MR2 και το Mazda Miata/MX-5. Αναδιπλούμενους προβολείς είχαν και ορισμένα πιο "ταπεινά" μοντέλα, με οικογενειακό προσανατολισμό, όπως η αμερικάνικη έκδοση της τρίτης γενιάς του Honda Accord και το γνωστό στην Ελλάδα Mazda 323 F (1989-1994). Όταν οι προβολείς ήταν κρυμμένοι τόνιζαν την αεροδυναμική γραμμή του εκάστοτε μοντέλου ενώ αποτελούσαν ένα "εντυπωσιακό" δυναμικό στοιχείο κατά τη χρήση τους την νύχτα. Μια σειρά κανονισμών ασφαλείας σε Η.Π.Α και Ευρώπη (π.χ προστασία των πεζών σε περίπτωση ατυχήματος) οδήγησαν στην αλλαγή των σχεδιαστικών τάσεων, εφόσον οι pop-up προβολείς ήταν δύσκολο να ανταποκριθούν στις νέες προδιαγραφές και με αρκετά μεγάλο κόστος, οπότε εγκαταλείφθηκαν. 

Β.Α

Αρχείο: Hellenic Motor History © (2021)