Η Studebaker στην Ελλάδα. Η παρουσία της αμερικάνικης φίρμας και οι επίσημοι αντιπρόσωποι από το ξεκίνημά της έως το τέλος της.

 

 

Η Studebaker είναι μια από τις πολλές φίρμες της αμερικάνικης αυτοκινητοβιομηχανίας, που έχει περάσει στην ιστορία. Οι ρίζες της εταιρείας πάνε πίσω στο 1852, όταν οι αδελφοί Henry και Clement Studebaker άνοιξαν ένα σιδηρουργείο στην Ιντιάνα των Η.Π.Α. Η Studebaker σταδιακά εξελίχθηκε σε κορυφαίο κατασκευαστή ιππήλατων αμαξών και προμήθευε τον αμερικάνικο στρατό με άμαξες κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Στην αυγή του 20ου αιώνα η εταιρεία εισήλθε στην αναπτυσσόμενη  βιομηχανία αυτοκινήτου. Το 1902 κατασκεύασε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο και δύο χρόνια αργότερα δημιούργησε το πρώτο της βενζινοκίνητο αυτοκίνητο, υπό την ονομασία Studebaker-Garford. Στην συνέχεια συνεργάστηκε με άλλους κατασκευαστές κυκλοφορώντας οχήματα με διάφορες ονομασίες. Το 1913 ξεκίνησε την παραγωγή αυτοκινήτων αποκλειστικά με την ονομασία Studebaker. Την ίδια χρονιά ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων στις Η.Π.Α, πίσω από την Ford και την Willys-Overland. 

Τις παραμονές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου η Studebaker είχε ήδη παρουσία στην Ελλάδα, με την επίσημη αντιπροσωπεία στην οδό Σωκράτους 26Α. Ήταν η εποχή που άρχισαν να δραστηριοποιούνται στην χώρα μας οι πρώτες επιχειρήσεις εισαγωγής και εμπορίας αυτοκινήτων. Δεκάδες ευρωπαϊκές και αμερικάνικες φίρμες έκαναν την εμφάνισή τους στην ελληνική αγορά και η Studebaker ήταν εύλογα μια από αυτές. Τα αυτοκίνητα της εταιρείας ήταν από τα πρώτα που χρησιμοποίησε η Ελληνική Αστυνομία, εκείνη την περίοδο. Αργότερα την κεντρική αντιπροσωπεία της Studebaker ανέλαβε η "Βασιλειάδης & Θεοφανίδης". Το 1930 απέκτησε την μορφή Ανώνυμης Εταιρείας που αποτέλεσε συνέχεια της υπάρχουσας, από τη δεκαετία του '20, Ομόρρυθμης Εταιρείας. Στα τέλη της δεκαετίας του '20 άρχισε να γίνεται εντονότερη η προώθηση των αυτοκινήτων Studebaker στην χώρα μας. Η έδρα της επιχείρησης ήταν στην οδό Πατησίων 49 και υπήρχε δυνατότητα αγοράς με δόσεις 12 έως 18 μηνών. Την ίδια εποχή την αντιπροσωπεία της φίρμας στην Θεσσαλονίκη είχε η "Ανώνυμος Αμερικάνικη Εταιρεία Πωλήσεως Αυτοκινήτων Ροβέρτος Μ. Ασσαέλ", με έδρα στην οδό Τσιμισκή 53. 

H "Βασιλειάδης και Θεοφανίδης" έφερνε στην χώρα μας και τα αυτοκίνητα Erskine. H Erskine ήταν δημιούργημα του Albert Russel Erskine, Προέδρου της Studebaker από το 1915 έως το 1933. Η παραγωγή των αυτοκινήτων Erskine διήρκησε από το 1927 έως το 1930. Η φίρμα ήρθε να καλύψει το κενό στην γκάμα της Studebaker, όσον αφορά την κατηγορία μοντέλων χαμηλού κόστους. Το 1933 η εταιρεία αναγκάστηκε να κηρύξει πτώχευση ως συνέπεια της οικονομικής ύφεσης που μάστιζε τις Η.Π.Α στις αρχές της δεκαετίας του '30. Η Studebaker τέθηκε υπό νέα διοίκηση και το 1935 συστάθηκε η νέα Studebaker Corporation. Εν τω μεταξύ οικονομικά προβλήματα φαίνεται να αντιμετώπιζε και η ελληνική αντιπροσωπεία, που το 1934 τέθηκε σε εκκαθάριση. Στην συνέχεια τα επιβατικά και επαγγελματικά οχήματα της Studebaker ανέλαβε η "Οικονομική και Τεχνική Εταιρεία της Ελλάδος" Α.Ε, με έδρα στην οδό Μητροπόλεως 10. 

 

Ιανουάριος 1930

Στην Θεσσαλονίκη η αντιπροσωπεία της Studebaker πέρασε στον "Οίκο Ζαμβρέκα", επί της Μητροπόλεως 27. Toν Σεπτέμβριο του 1940 δημοσίευσε το καταστατικό της η "Ελληνική Εταιρεία Προϊόντων Studebaker" Α.Ε, που ιδρύθηκε στην Αθήνα με εταιρικό κεφάλαιο 3.000.000 δραχμές. Στο αρχικό διοικητικό συμβούλιο συμμετείχαν οι Αρτέμης Δεναξάς, Πέτρος Ταγκαλάκης, Θρασύβουλος Δουβαλατέλης, Μιχ. Τζουβέλος, Ευάγγελος Τζουβέλος, Γεώργιος Ταγκαλάκης, Χρ. Πάστρας και Ιωάννης Καραμάνος. Η λειτουργία της διακόπηκε κατά την διάρκεια του πολέμου και της κατοχής, όμως μεταπολεμικά επαναλειτούρησε και κατά το πρώτο διάστημα από την απελευθέρωση η δραστηριότητά της αφορούσε κυρίως την πώληση πλαισίων και ανταλλακτικών. Σταδιακά επανήλθε στην πώληση επιβατικών αυτοκινήτων. Η έδρα της βρισκόταν στην Ιερά Όδό 64. Χαρακτηριστική ήταν η σχεδιάση των μοντέλων της φίρμας εκείνη την εποχή, με την νέα γενιά του 1947 αλλά και την ανανεωμένη σειρά του 1950 με την χαρακτηριστική μάσκα "bullet nose". Το ίδιο ισχύει και για τα νέα μοντέλα του 1953 με το χαμηλωμένο μπροστινό μέρος. To 1954 η Studebaker συγχωνεύτηκε με την Packard, έχοντας σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Στις Η.Π.Α η Studebaker σημείωσε πρόσκαιρη επιτυχία με το μικρότερo μοντέλο Lark, στα τέλη της δεκαετίας του '50. Όταν οι "Τρεις Μεγάλοι" κατασκευαστές παρουσίασαν με την σειρά τους μικρότερα και πιο οικονομικά μοντέλα, η Studebaker είχε κάμψη και αντιμετώπισε σημαντικές δυσκολίες. Την ίδια εποχή άρχισε να πέφτει η δημοτικότητα των αμερικάνικων αυτοκινήτων στην Ελλάδα, λόγω της νέας φορολογικής πολιτικής που δεν ευνοούσε τα μεγαλύτερα αυτοκίνητα στην χώρα μας. Παράλληλα η "Ελληνική Εταιρεία Προϊόντων Studebaker" Α.Ε συγχωνεύτηκε με την "Ελληνική Εταιρεία Βιομηχανίας Αμαξών Π. Ταγκαλάκης" Α.Ε, και δημιουργήθηκε η "Εμπορική και Βιομηχανική Εταιρεία Αυτοκινήτων Π. Ταγκαλάκης" Α.Ε. Toν Δεκέμβριο του 1963 η εταιρεία προχώρησε στο κλείσιμο του εργοστασίου στο South Bent της Ιντιάνα, τερματίζοντας την παραγωγή αυτοκινήτων και φορτηγών στις Η.Π.Α. Η Studebaker συνέχισε την λειτουργία της μονάδας στο Οντάριο του Καναδά έως τον Μάρτιο του 1966, οπότε τερμάτισε οριστικά τις δραστηριότητες της. Η "Π. Ταγκαλάκης" Α.Ε διατήρησε την αντιπροσωπεία της Studebaker στην χώρα μας έως το τέλος, αν και η παρουσία της έως εκείνη την εποχή ήταν ασήμαντη. Η έδρα παρέμεινε στην Ιερά Οδό 64. Κατά το τελευταίο διάστημα, διαθέσιμο μοντέλo στην χώρα μας ήταν το Lark στην νεότερη γενιά του, με τον κινητήρα έξι κυλίνδρων στα 2.8 λίτρα. 

Η Studebaker δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα διαδεδομένη στην χώρα μας, όμως το όνομα της δεν ήταν άγνωστο. Η αμερικάνικη φίρμα διέγραψε μια πολύχρονη πορεία στην εγχώρια αγορά και αρκετά τέτοια αυτοκίνητα κυκλοφόρησαν στους ελληνικούς δρόμους είτε σαν ιδιωτικής χρήσης είτε σαν ταξί. 

 

Το Studebaker Champion Starlight Coupe του 1950 με την χαρακτηριστική μάσκα.

Η νέα γενιά Studebaker του 1953, σε καταχώρηση από την άνοιξη εκείνης της χρονιάς.

B.A

Έρευνα & αρχείο: Hellenic Motor History  © 

(2023)

Mε πληροφορίες από hemmings.com, Οικονομολόγος Αθηνών.(1940).

Αρχική φωτογραφία: Studebaker Commander Eight του 1931.