1956: Οι εισαγωγές επιβατικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα και οι περιορισμοί στην κυκλοφορία των οχημάτων μετά την κρίση του Σουέζ.

 

To 1956 κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα 61.944 οχήματα. Από το σύνολο, τα 22.700 ήταν επιβατικά αυτοκίνητα, τα 21.540 φορτηγά, τα 5.653 λεωφορεία και τα 12.051 μοτοσυκλέτες. Η αναλογία οχημάτων επί 1.000 κατοίκων ανήλθε στο 7.74 από 5.94 που ήταν το 1954. 

Οι εισαγωγές οχημάτων στην χώρα μας, συνέχισαν την ανοδική τους πορεία και το 1956. Η αύξηση στο σύνολό της ήταν μικρότερη σε σχέση με αυτή που σημειώθηκε το 1955 έναντι του 1954. Το φαινόμενο της συνολικής αύξησης ήταν αποτέλεσμα της σημαντικής ανόδου στις εισαγωγές επιβατικών αυτοκινήτων. Αντίθετα, οι εισαγωγές φορτηγών και μοτοσυκλετών είχαν μικρή πτώση. Μικρή άνοδος υπήρξε και στις εισαγωγές λεωφορείων, τα επίπεδα των οποίων ήταν πάντως χαμηλά. Την προηγούμενη χρονιά η αύξηση στα επιβατικά ήταν σχετικά συγκρατημένη, ενώ είχε σημειωθεί σημαντική αύξηση στα φορτηγά και εντυπωσιακή αύξηση στις μοτοσυκλέτες. Οι συνολικές εισαγωγές επιβατικών αυτοκινήτων το 1956, ανήλθαν σε 5.681 μονάδες έναντι 3.880 το 1955 (+37.7%). Η συντριπτική πλειοψηφία των εισαγωγών αφορούσε αυτοκίνητα από τις χώρες της Κοινής Αγοράς (Δ. Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία), την Μεγ. Βρετανία και τις Η.Π.Α.  

Τα αυτοκίνητα με προέλευση από την Κοινή Αγορά κατέγραψαν αύξηση κατά 56.6%, με 3.964 μονάδες έναντι 2.215 το προηγούμενο έτος. Tα βρετανικά αυτοκίνητα παρέμειναν στα ίδια επίπεδα, με 579 μονάδες έναντι 570 το 1955. Τα μεγάλα αμερικάνικα αυτοκίνητα είχαν αύξηση εισαγωγών κατά 9.4%, με 957 μονάδες έναντι 871. Έντονη δραστηριότητα είχαν εταιρείες όπως οι Volkswagen, Mercedes-Benz, Opel, Ford, Peugeot, Renault, Fiat, Morris, Chevrolet κ.α. 

Τα επιβατικά αυτοκίνητα της Ανατολικής Ευρώπης παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα και το 1956, με μόλις 76 μονάδες από 96 το 1955 (-23.2%). Πάντως,  μέσα στο 1956 έκανε πρεμιέρα στην ελληνική αγορά μια νέα "ανατολική" φίρμα. Ήταν η Wartburg, η παραγωγή της οποίας είχε ξεκινήσει εκείνη την χρονιά, στο εργοστάσιο του Eisenach της Ανατολικής Γερμανίας. Την αντιπροσωπεία ανέλαβε η "ΕΤ.Ε.Α" Ο.Ε (Εταιρεία Εμπορίας Αυτοκινήτων), γνωστή ήδη σαν εισαγωγέας των αυτοκινήτων της E.M.W και της I.F.A τα προηγούμενα χρόνια (με προέλευση από το ίδιο εργοστάσιο). Η έδρα της βρισκόταν στην Λεωφ. Συγγρού 16-18. Η χώρα μας ήταν ένας από τους πρώτους εξαγωγικούς προορισμούς της Wartburg. Η παρακάτω καταχώρηση είναι -πιθανότατα- η πρώτη της φίρμας στην χώρα μας, περί τα τέλη Ιουλίου 1956.

 

Αποτέλεσμα των παραπάνω, ήταν να αυξηθούν σε μεγάλο βαθμό και οι αντίστοιχες δαπάνες. Η συνολική αξία για εισαγωγές αυτοκινήτων όλων των κατηγοριών, ανήλθαν σε περίπου 14.7 εκατομμύρια δολάρια, έναντι περίπου 13.6 εκ. κατά το 1955. Η αύξηση των συναλλαγματικών δαπανών ήταν γενικότερη στην χώρα μας εκείνη την περίοδο, με τα αυτοκίνητα να έχουν σημαντικό μερίδιο. Σε δημοσίευμα της εφημερίδας "Ελευθερία" με τίτλο "Αυξανόμεναι εισαγωγαί και εξωτερικόν εισοζύγιον", στις 17 Νοεμβρίου 1956, αναφέρονται τα εξής: "Αξιοσημείωτος ειδικώτερον είναι η εντός του επταμήνου Ιανουαρίου - Ιουλίου 1956 αύξησις των εισαγωγών αυτοκινήτων κατά 2.6 εκ. δολάρια, εξ ών το εν περίπου εκ. δολάρια είναι αύξησις των εισαγωγών ιδιωτικών αυτοκινήτων". 

Σχετικά με τις υπόλοιπες κατηγορίες οχημάτων, τα φορτηγά ανήλθαν σε 1.979 μονάδες έναντι 2.160 το προηγούμενο έτος (-8.7%), τα λεωφορεία σε 106 μονάδες από 90 και οι μοτοσυκλέτες σε 9.240 έναντι 9.293 (-0.6%). Το 1956 έγινε απογραφή και ταξινόμηση των οχημάτων όλων των κατηγοριών (επιβατικά, λεωφορεία, μοτοσυκλέτες κλπ), βάσει του νόμου 2367/53. Η διαδικασία έγινε σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, εντός του έτους, ανάλογα την κατηγορία. Στον επιχειρηματικό χώρο υπήρξαν εξελίξεις σχετικά με την πρώην αντιπροσωπεία των αυτοκινήτων Fiat & Simca στην Ελλάδα. Μετά την απόφαση πτώχευσης της "Τσαούσης (Ελλάς)" Α.Ε, έγινε στις 28 & 29 Μαΐου 1956 ο πλειοδοτικός διαγωνισμός για τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας (μηχανήματα, ανταλλακτικά, αυτοκίνητα, έπιπλα κλπ). Από το 1954 την αντιπροσωπεία των Fiat & Simca είχε αναλάβει η "ΕΤΑΛΛΑΣ" Α.Ε, η έδρα της οποίας ήταν από τον Σεπτέμβριο του 1955 επί της Λεωφ. Βασ. Σοφίας και Καισαρείας. Όμως, στις 26 Ιανουαρίου 1956 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του υπό ανέγερση ιδιόκτητου συγκροτήματος της επιχείρησης, στην Λεωφόρο Συγγρού 73. Ήταν ένα ολοκληρωμένο συγκρότημα πώλησης και εξυπηρέτησης πελατών, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Καψαμπέλη. 

Παρά την αύξηση στην ζήτηση, εκείνη την εποχή το Ι.Χ αυτοκίνητο αποτελούσε ακόμα όνειρο για την μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων. Με πληθυσμό 8.070.000 κατοίκων και με ελαφρώς πάνω από 5.600 νέα επιβατικά, η εγχώρια αγορά ήταν πολύ μικρή σε μέγεθος. Συγκριτικά, η Φινλανδία είχε την ίδια εποχή πληθυσμό 4.282.000 κατοίκων και οι ταξινομήσεις νέων επιβατικών αυτοκινήτων ανήλθαν το 1956 σε 20.900 μονάδες. Κατά την εξεταζόμενη χρονιά, οι Έλληνες μπορούσαν πλέον να κυνηγήσουν το όνειρο του αυτοκινήτου, με το Λαχείο Συντακτών. Ο θεσμός αυτός υπήρχε ήδη πριν από τον πόλεμο και κλήρωνε στα τέλη κάθε έτους πολλά εκατομμύρια δραχμές και σπίτια στους τυχερούς. Το 1956 κληρώθηκαν για πρώτη φορά και αυτοκίνητα. Η αρχή έγινε με συνολικά επτά αυτοκίνητα, τα οποία ήταν μια Chevrolet 25 φορ. ίππων, μια Alfa Romeo Giulietta 9 φορ. ίππων, μια Citroen Légère, ένα DKW 6 φορ. ίππων, ένα Peugeot 203, ένα Fiat 1100 και ένα Renault Dauphine 6 φορ. ίππων. Η παράδοση των αυτοκινήτων γινόταν με πληρωμένα τα έξοδα μεταβίβασης, την άδεια κυκλοφορίας και τον φόρο ενός έτους. Το Renault θα το κέρδιζε ένας υπερτυχερός μαζί με το "Ηλεκτρικό Σπίτι", ένα πλήρως εξοπλισμένο διαμέρισμα σε νεόδμητη πολυκατοικία επί της Λεωφ. Κηφισίας, στους Αμπελοκήπους.  

Ford USA ("Ιωαν. Εμμ. Κοντέλλης" Α.Ε), Ιανουάριος 1956.

DKW 3=6, Αύγουστος 1956.

Στις 26 Νοεμβρίου 1956 τέθηκαν σε ισχύ περιορισμοί στην κυκλοφορία των επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης. Αιτία για αυτό το μέτρο ήταν η κρίση που είχε ξεσπάσει λίγους μήνες πριν, όταν ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Gamal Abdel Nasser, ανακοίνωσε στις 26 Ιουλίου 1956 την εθνικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ. Η απόφασή του αυτή οδήγησε στην έντονη αντίδραση της Αγγλίας και της Γαλλίας και οδήγησε στην πολεμική αναμέτρηση μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ στις 29 Οκτωβρίου (2ος Αραβοϊσραϊλινός πόλεμος). Η λεγόμενη "Κρίση του Σουέζ" δημιούργησε ανησυχία στην διεθνή κοινότητα, όμως δημιούργησε και προβλήματα στα αποθέματα πετρελαίου στην Ευρώπη, εφόσον η διώρυγα του Σουέζ ήταν στρατηγικής σημασίας για την ελεύθερη διακίνησή του. Η ένταση συνεχίστηκε για αρκετούς μήνες, ενώ οι Άγγλοι και οι Γάλλοι, οι οποίοι έκριναν ότι ο Nasser έθιγε τα ζωτικά τους συμφέροντα, ξεκίνησαν τις δικές τους στρατιωτικές επιχειρήσεις με σκοπό τον έλεγχο της διώρυγας, στις αρχές Νοεμβρίου. Έτσι η χώρα μας ακολούθησε την τακτική άλλων ευρωπαϊκών χωρών. 

Ο υφυπουργός Εμπορίου κ. Ν. Μάρτης, ανακοίνωσε μια σειρά από ενέργειες για τον περιορισμό στην κατανάλωσης υγρών καυσίμων στην χώρα μας. Η Αγορανομική Διάταξη υπ'αριθμ. 90 προέβλεπε την εκ περιτροπής κυκλοφορία των Ι.Χ επιβατικών αυτοκινήτων, με το σύστημα των μονών-ζυγών. Αρχικά η απόφαση προέβλεπε την ολοκληρωτική απαγόρευση κυκλοφορίας τους από το μεσημέρι του Σαββάτου έως τα μεσάνυχτα της Κυριακής, όμως τελικά ίσχυσε η εκ περιτροπής κυκλοφορία και τα Σαββατοκύριακα. Η ώρα εναλλαγής βάσει του αριθμού κυκλοφορίας ορίσθηκε η 4η πρωινή. Φυσικά υπήρχαν οχήματα που εξαιρούνταν των περιορισμών, όπως τα επιβατικά αυτοκίνητα των ιατρών προς άσκηση του επαγγέλματός τους (παθολόγοι, παιδίατροι, χειρούργοι, μαιευτήρες και κτηνίατροι), των διευθυντών, συντακτών και ιδιοκτητών ημερησίων εφημερίδων και των ανταποκριτών ξένων εφημερίδων, των Αρχιερέων της Ορθοδόξου Εκκλησίας, των νοσοκομείων, του Διπλωματικού Σώματος, των αεροπορικών εταιρειών καθώς και των Αναπήρων Πολέμου τα αυτοκίνητα των οποίων είχαν την ειδική πινακίδα κυκλοφορίας. Τα φορτηγά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης δεν υπάγονταν στους περιορισμούς, απαγορεύτηκε όμως η κυκλοφορία τους τις Κυριακές για οποιονδήποτε λόγο (εκτέλεση εκδρομών κλπ). Επιπλέον υπήρξαν διατάξεις για τον περιορισμό κατά 30% στην παροχή πετρελαίου για θέρμανση και βιομηχανία, κατά την χειμερινή περίοδο Νοεμβρίου - Φεβρουαρίου. Υπήρξε πάντως άρση των περιορισμών για τις ημέρες των εορτών, από τις 24 έως τις 27 Δεκεμβρίου 1956 και από τις 31 Δεκεμβρίου έως τις 2 Ιανουαρίου 1957. Η κυβέρνηση δέχθηκε εκείνη την περίοδο προτάσεις ώστε αντί για τους περιορισμούς στην κυκλοφορία, να προχωρήσει στην επιβολή δελτίου για τα υγρά καύσιμα. Όμως η κυβέρνηση επέμεινε στην αρχική της απόφαση. 

Το 1956 η αγορά του επιβατικού αυτοκινήτου γνώρισε σημαντική άνοδο, με την ανάλογη αύξηση στις συναλλαγματικές δαπάνες, σε 6.6 από 4.7 εκ. $. Οι χώρες της Κοινής Αγοράς, η Βρετανία και οι Η.Π.Α κυριαρχούσαν στην Ελλάδα (δυστυχώς δεν βρέθηκαν στοιχεία για Δ. Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία ξεχωριστά). Οι τάσεις αυτές συνεχίστηκαν και το 1957, με την διαφορά ότι εμφάνισαν ανοδικές τάσεις τα αυτοκίνητα της Ανατολικής Ευρώπης. Το 1956 τα ποσοστά τους ήταν ακόμα περιορισμένα. 

Peugeot 403 ("ΙΜΠΟΡΤΕΞ" Α.Ε), Δεκέμβριος 1956.

Morris Oxford ("Κωνστ. Ταμβακόπουλος"), Μάιος 1956.

Volkswagen, Οκτώβριος 1956.

 B.A

Έρευνα & αρχείο © Hellenic Motor History (2021)

Στοιχεία εισαγωγών & δαπανών: "Η Ζήτησις Διαρκών Καταναλωτικών Αγαθών. Οικονομετρική Διερεύνησις", Κωνσταντίνου Ηλ. Κεβόρκ. 

(Τράπεζα της Ελλάδος, Σειρά Ειδικών Μελετών, 1964).

Στοιχεία κυκλοφορούντων οχημάτων 1956: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία.

Mε πληροφορίες από τις εφημερίδες "Ελευθερία", "Το Βήμα" & "Εμπρός".

Η δημοσίευση είναι προϊόν έρευνας του Hellenic Motor History και δημοσιεύεται αποκλειστικά στο παρόν ιστολόγιο. Απαγορεύεται ρητά η ολική ή μερική αναδημοσίευση και αναπαραγωγή σε οποιοδήποτε ιστοσελίδα ή μέσο κοινωνικής δικτύωσης, χωρίς προηγουμένως να έχει δοθεί η συγκατάθεση και με τον όρο ότι θα αναφέρεται η πηγή προέλευσης.