To 2009 η Ελλάδα είχε εισέλθει στην εποχή της δημοσιονομικής κρίσης. Οι συνέπειες της δεν είχαν γίνει ακόμα πλήρως αντιληπτές όμως ήταν ορατές οι πρώτες σαφείς ενδείξεις στην αλλαγή του κλίματος που επικρατούσε στην χώρα. Τα νέα δεδομένα δεν άφησαν ανεπηρέαστη την αγορά αυτοκινήτου, η οποία εισήλθε σε μια περίοδο βαθιάς ύφεσης. Το 2009 ήταν ξεκάθαρο ότι η "χρυσή εποχή" είχε τελειώσει, όμως τα χειρότερα δεν είχαν έρθει ακόμα. Η χρονιά χαρακτηρίστηκε από έντονες αυξομειώσεις στις ταξινομήσεις νέων επιβατικών αυτοκινήτων και η αγορά λειτούργησε κάτω από ένα καθεστώς "ζεστού-κρύου". Σε αυτό συνέβαλε και η εναλλαγή που υπήρξε στις πολιτικές αποφάσεις σχετικά με το αυτοκίνητο.
Η χρονιά ξεκίνησε με σημαντικές απώλειες (-39.7%) και τον Ιανουάριο οι ταξινομήσεις ανήλθαν σε 20.247 μονάδες έναντι 33.567 τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Η αγορά συνέχισε να κινείται σε παρόμοιο κλίμα το επόμενο διάστημα, όμως τον Μάιο υπήρξε θεαματική βελτίωση και για πρώτη φορά οι ταξινομήσεις είχαν θετικό πρόσημο έναντι της προηγούμενης χρονιάς, με 25.997 μονάδες από 24.727 τον Μάιο του 2008 (+5.1%). Οι ταξινομήσεις διατηρήθηκαν σε υψηλά επίπεδα τον Ιούνιο, με 24.373 μονάδες, αν και υπήρξε πτώση -8.2% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Τον Ιούλιο η αγορά έφτασε στα υψηλότερα επίπεδα του έτους και σημείωσε άνοδο +11.2%, με 32.293 μονάδες από 29.046 το προηγούμενο έτος. Κατά συνέπεια η αγορά αυτοκινήτου βίωσε ένα αρκετά "θερμό" καλοκαίρι, με δεδομένο ότι και οι ταξινομήσεις του Αυγούστου διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα. Η εικόνα αυτή διαμορφώθηκε από το γεγονός ότι οι πωλήσεις στα καινούργια επιβατικά γίνονταν ουσιαστικά στο πλαίσιο της απόσυρσης των παλιών ρυπογόνων οχημάτων, η έναρξη της οποίας ξεκίνησε τυπικά στις 30 Σεπτεμβρίου 2009, μετά την δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Οι συνολικές ταξινομήσεις επιβατικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα το 2009, ανήλθαν σε 220.548 μονάδες έναντι 267.242 την προηγούμενη χρονιά (-17.5%). Το οικονομικό κίνητρο για την απόσυρση παλιού αυτοκινήτου κυμάνθηκε από €500 έως €2.200 (ανάλογα τον κυβισμό), με επιπλέον όφελος €1.000 για την αγορά νέου με προδιαγραφές Euro 4 ή Euro 5, ενώ υπήρξαν κίνητρα για την αντικατάσταση ελαφρών και βαρέων φορτηγών. Επιπλέον η κυβέρνηση όρισε τα νέα "πράσινα" τέλη κυκλοφορίας, βάσει περιβαλλοντικής επιβάρυνσης κινητήρα. Όμως μετά το καλοκαίρι η χώρα είχε μπει σε προεκλογική περίοδο. Οι πρόωρες εκλογές διεξήχθησαν στις 4 Οκτωβρίου και έφεραν το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Στις αρχές Νοεμβρίου ο νέος υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου ανακοίνωσε το τέλος του μέτρου της απόσυρσης, λέγοντας πως δεν είχε κανένα περιβαλλοντικό όφελος (!), δεν βελτίωνε την ελληνική οικονομία καθώς δεν υπήρχε εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία και επιβάρυνε σημαντικά τον κρατικό προϋπολογισμό. Όσοι είχαν ήδη αποσύρει τα αυτοκίνητα τους θα αποζημιώνονταν κανονικά σύμφωνα με το προηγούμενο καθεστώς. Υπήρξε επίσης αναπροσαρμογή στα τέλη κυκλοφορίας που είχε ορίσει η Ν.Δ με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (16/9/2009), με ελαφρύνσεις στα παλιάς τεχνολογίας αυτοκίνητα μικρού κυβισμού και επιπλέον επιβάρυνση στα αντίστοιχα μεγαλύτερου κυβισμού. Επιπρόσθετα η νέα ηγεσία του υπουργείου Περιβαλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής προχώρησε στην κατάργηση του "Πράσινου Δακτυλίου" για την Αθήνα, που είχε θεσμοθετήσει η προηγούμενη κυβέρνηση, με ισχύ από 1η Σεπτεμβρίου 2011. Το διάστημα Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου οι ταξινομήσεις επιβατικών αυτοκινήτων κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2008 υπήρξε πτώση -36.5% και -40.4% αντίστοιχα. Η εικόνα βελτιώθηκε αισθητά τον Νοέμβριο, πιθανόν λόγω της αύξησης στην χρήση του δικαιώματος για αγορά νέου αυτοκινήτου με το επιπλέον όφελος.
H Toyota κέρδισε την πρωτιά στις πωλήσεις του έτους, με συνολικά 21.007 μονάδες και ποσοστό 9.5%. Στην δεύτερη θέση τερμάτισε η Volkswagen με 18.745 μονάδες και ποσοστό 8.5%, ενώ η Opel ήρθε τρίτη με 17.245 μονάδες και ποσοστό 7.8%. Να σημειωθεί ότι η πρώτη τριάδα παρέμεινε ίδια σε σχέση με το 2008, όμως είναι εύλογο ότι και οι τρεις εταιρείες είχαν απώλειες (αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα). Παρά το όχι ιδιαίτερα ευνοϊκό περιβάλλον, η Ford είχε σημαντικά περιορισμένες απώλειες σε επίπεδο πωλήσεων, όμως πέτυχε να αυξήσει το μερίδιό της στο 7.1% από 5.9% την προηγούμενη χρονιά. Επιπλέον κέρδισε μια θέση στην κατάταξη και ήρθε τέταρτη, με 15.572 μονάδες έναντι 15.752 το 2008 (-1.1%). Η επίδοση αυτή ήταν αποτέλεσμα της μεγάλης επιτυχίας που είχε η νέα γενιά Ford Fiesta, που κέρδισε τον τίτλο του best seller της χρονιάς με 7.534 πωλήσεις. Η Suzuki περιόρισε τις απώλειες της στο -6.9% και ήρθε στην πέμπτη θέση με 12.731 μονάδες και το ποσοστό της αυξημένο στο 5.8% από 5.1% την προηγούμενη χρονιά. Να σημειωθεί πως η ιαπωνική εταιρεία είχε βρεθεί το 2008 στην έβδομη θέση, όμως η άνοδός της στην κατάταξη του 2009 οφείλεται κυρίως στην σημαντική υποχώρηση των Hyundai και Fiat. H κορεάτικη φίρμα βρέθηκε στην έκτη θέση (από τέταρτη) με 12.069 μονάδες έναντι 18.610 (-35.1%) και το ποσοστό της μειωμένο στο 5.5% από 7.0% που ήταν το 2008. Στην έβδομη θέση βρέθηκε η Nissan, που επίσης ευνοήθηκε από την πτώση της Fiat και κέρδισε μια θέση στην γενική κατάταξη με 11.849 μονάδες (+0.5%) και ποσοστό 5.4% από 4.4% το προηγούμενο έτος.
Η ιταλική εταιρεία είχε βρεθεί στην πέμπτη θέση το 2008, όμως η Fiat είχε απώλειες -20.7% στις πωλήσεις της το 2009 αν και το ποσοστό της μειώθηκε ελαφρώς, στο 5.0% από 5.2%. Κόντρα στο αρνητικό οικονομικό κλίμα της εποχής, η Mercedes είχε οφέλη, οριακά σε επίπεδο πωλήσεων (+0.1%) όμως το ποσοστό της αυξήθηκε σε 4.0% από 3.3% και βρέθηκε στην ένατη θέση από την 13η που κατείχε το 2008. Την πρώτη δεκάδα συμπλήρωσε η Skoda, διατηρώντας την θέση που κατείχε και το προηγούμενο έτος. Οι πωλήσεις της ανήλθαν σε 8.786 μονάδες (-11.2%) και το ποσοστό της βελτιώθηκε σε 4.0% από 3.7%, ισοφαρίζοντας την Mercedes. Η κατηγορία των μικρομεσαίων οικογενειακών αυτοκινήτων (segment C) παρέμεινε και το 2009 η δημοφιλέστερη στην χώρα μας, με 62.386 μονάδες και ποσοστό 28.3%. Στην δεύτερη θέση των προτιμήσεων ήρθε η κατηγορία των supermini (segment B), με 55.894 μονάδες και ποσοστό 25.4%. Τα μεσαία οικογενειακά κατέκτησαν το 12.0% της ελληνικής αγοράς (segment D), με 26.418 μονάδες. Τα μικρά αυτοκίνητα πόλης ακολούθησαν σε μικρή απόσταση, με 24.403 μονάδες και ποσοστό 11.1% (segment A). Tα εκτός δρόμου SUV κάλυψαν το 9.6% της αγοράς με 21.128 μονάδες, ενώ η υποκατηγορία των εκτός δρόμου ATV κατέκτησε το 5.3% με 11.700 μονάδες (4Χ4 ATV & 4X4 SUV, σύνολο 32.838 μονάδες).
To 2009 σηματοδότησε το τέλος της ευμάρειας στην ελληνική αγορά αυτοκινήτου. Μετά από μια δεκαετία που οι πωλήσεις επιβατικών αυτοκινήτων διατηρήθηκαν σε υψηλά επίπεδα, η οικονομική κρίση έφερε αναπόφευκτα πτώση στην ζήτηση. Ήταν η πρώτη φορά από το 1999 που υπήρξε αξιοσημείωτη υποχώρηση, αν και με απόλυτα κριτήρια οι ταξινομήσεις ήταν πλέον πιο κοντά στις πραγματικές δυνατότητες της χώρα μας, δηλαδή πιο "ρεαλιστικές" σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Δυστυχώς, η πτώση που σημειώθηκε το 2009 δεν αφορούσε τον "εξορθολογισμό" της αγοράς σε σταθερή βάση αλλά ήταν η αρχή της ελεύθερης πτώσης που ακολούθησε τα επόμενα χρόνια. Παρά το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ επανέφερε αργότερα το μέτρο της απόσυρσης, ήταν πλέον αδύνατη η τόνωση της αγοράς, που λειτουργούσε στα ασφυκτικά πλαίσια της μεγάλης κρίσης που βίωσε η χώρα μας μετά το 2009.
B.A
© Hellenic Motor History (2024)
Στοιχεία πωλήσεων: ΣΕΑΑ
