Ουκρανία 2024. Η αγορά αυτοκινήτου αντιστέκεται παρά το αβέβαιο περιβάλλον, με αύξηση στην ζήτηση για καινούργια επιβατικά. Σύντομη ιστορική αναδρομή.

 

H Ουκρανία αποτελούσε μια από τις αναπτυσσόμενες αγορές αυτοκινήτου της Ανατολικής Ευρώπης. Tα πληθυσμιακά μεγέθη της χώρας έδιναν την προοπτική για σημαντική άνοδο στην ζήτηση νέων επιβατικών αυτοκινήτων, όμως τα τελευταία 15 χρόνια η εξέλιξη της αγοράς αυτοκινήτου δεν φαίνεται να εξάντλησε τις δυνατότητές της. Σημαντική κάμψη υπήρξε μετά την Κρίση στην Κριμαία το 2014, οπότε οι πωλήσεις υποχώρησαν στις 97.020 μονάδες έναντι 213.322 την προηγούμενη χρονιά (-54.5%). Το 2015 υπήρξε επιπλέον πτώση -52.0% και τα επόμενα χρόνια σημείωθηκε μια σχετική ανάκαμψη, αλλά η αγορά παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα. Η πανδημία δεν είχε ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες στην αγορά αυτοκινήτου το 2020, με πτώση μόλις -3.4% και 85.450 μονάδες, ενώ το 2021 η εικόνα βελτιώθηκε με άνοδο +20.8% και 103.262 μονάδες. Μάλιστα, τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς οι πωλήσεις ξεπέρασαν το φράγμα των δέκα χιλιάδων μονάδων για πρώτη φορά από τον Μάρτιο του 2014. Οι εξελίξεις δεν άφησαν περιθώρια για περαιτέρω άνοδο, εφόσον στις 24 Φεβρουαρίου 2022 ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Τα δραματικά γεγονότα οδήγησαν σε πτώση -63.3% και οι ταξινομήσεις στα καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα ανήλθαν σε μόλις 37.889 μονάδες. 

H αγορά αυτοκινήτου στην Ουκρανία δεν βασιζόταν αποκλειστικά στις εισαγωγές και ένα ποσοστό των εγχώριων αναγκών κάλυπτε η εγχώρια παραγωγή οχημάτων. Στα επιβατικά αυτοκίνητα ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ήταν η ΖΑΖ, γνωστή από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Τα τελευταία χρόνια κατασκεύαζε με τα σήματά της μοντέλα άλλων κατασκευαστών, όπως το ZAZ Lanos (σε συνεργασία με την Daewoo), το ΖΑΖ Vida (η εγχώρια εκδοχή του Chevrolet Aveo) και το ZAZ Forza (βασισμένο σε μοντέλο της κινέζικης Chery).To ΖΑΖ Lanos ήταν για αρκετά χρόνια το best seller στην Ουκρανία, όμως η παραγωγή οχημάτων αφορούσε επίσης φορτηγά και λεωφορεία. Οι εγχώριοι κατασκευαστές έκαναν και εξαγωγές, κυρίως στην Ρωσία αν και στον τομέα των βαρέων οχημάτων έγιναν αρκετές εξαγωγές και σε χώρες όπως η Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν. Στα επιβατικά αυτοκίνητα, ένα σημαντικό ποσοστό στις εισαγωγές κατείχαν οι Ρώσοι. Για παράδειγμα, το 2007 το 23.8% των εισαγωγών προέρχονταν από την Ρωσία που βρέθηκε στην κορυφή, ενώ η Ιαπωνία ήταν στην δεύτερη θέση με ποσοστό 22.2%. Eίναι ενδεικτικό πως η VAZ-Lada είχε ισχυρή παρουσία στην αγορά της Ουκρανίας έως τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας (2012). 

To ZAZ Lanos ήταν για αρκετά χρόνια το Νο 1 σε πωλήσεις μοντέλο στην Ουκρανία.

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η είσοδος των Κινέζων κατασκευαστών στην Ουκρανία, πολλά χρόνια πριν από τις αγορές στην Δυτική Ευρώπη. Δύο κατασκευαστές είχαν αρχικά αξιόλογη πορεία, η Geely και η Chery. Ειδικά η Geely αύξησε το ποσοστό της από 2.5% το 2010 σε 5.1% το 2012. Στην συνέχεια η παρουσία τους περιορίστηκε θεαματικά, όμως έκαναν δειλά την εμφάνισή τους και άλλες κινέζικες φίρμες, όπως η BYD. Παράλληλα υπήρξε υποχώρηση και της εγχώριας ΖΑΖ έναντι των κατασκευαστών από την Ιαπωνία, την Δ. Ευρώπη και την Ν. Κορέα. Φυσικά μετά την έναρξη του πολέμου στις αρχές του 2022 και την καθίζηση στις πωλήσεις καινούργιων αυτοκινήτων (-63.3%), εξαφανίστηκε κάθε προοπτική για πραγματική ανάπτυξη της αγοράς στην Ουκρανία. Πάντως το 2023 άρχισε να κινείται σε πιο έντονους ρυθμούς. Η αξία των εισαγωγών έφτασε τα 105 δισεκατομμύρια UAH ($ 2.54 δισεκατομμύρια) και οι ταξινομήσεις ανήλθαν σε 60.862 επιβατικά αυτοκίνητα (+60.6%). O πόλεμος άλλαξε δραματικά τις εισόδους εφοδιασμού, εφόσον τα προηγούμενα χρόνια ένα σημαντικό ποσοστό αυτοκινήτων (καινούργια και μεταχειρισμένα) έφταναν στην χώρα μέσω θαλάσσης, στο λιμάνι της Odessa. Πλέον κάτι τέτοιο είναι αδύνατο και οι εισαγωγείς έπρεπε να στραφούν στις χερσαίες μεταφορές. 

Το 2024 οι πωλήσεις στα καινούργια επιβατικά είχαν άνοδο +14.7%, με συνολικά 69.813 μονάδες. Αύξηση στην ζήτηση υπήρξε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, με αφορμή την πρόθεση της κυβέρνησης να επιβάλλει πρόσθετο πολεμικό φόρο 15% στα αυτοκίνητα από 1η Σεπτεμβρίου. Τελικά ο φόρος δεν εφαρμόστηκε και οι ταξινομήσεις επανήλθαν σε "φυσιολογικά" επίπεδα ως τα τέλη του έτους (+/- 5.500 μονάδες). Στην κορυφή των πωλήσεων για το 2024 ήρθε η Toyota με 10.731 πωλήσεις και ποσοστό 15.4%. H Renault βρέθηκε στην δεύτερη θέση με ποσοστό 10.4% και 7.266 μονάδες. Τα διαθέσιμα μοντέλα της γαλλικής φίρμας στην Ουκρανία αφορούν τα Renault Taliant, Renault Duster/New Duster, Renault Captur, Renault Koleos και Renault Express. Υπάρχουν ακόμα τα επαγγελματικά Renault Express Van και Renault Master. H Renault κατέκτησε την πρώτη θέση στα επαγγελματικά οχήματα, με 3.271 πωλήσεις και ποσοστό 25.4%. Οι συνολικές ταξινομήσεις στα φορτηγά ανήλθαν σε 12.869 μονάδες. Την τρίτη θέση στις πωλήσεις επιβατικών αυτοκινήτων κατέλαβε το 2024 η Skoda, με 5.033 μονάδες και ποσοστό 7.2%. Η Volkswagen ήρθε τέταρτη το 2024 στην Ουκρανία με 4.899 πωλήσεις και ποσοστό 7.0% και την πρώτη πεντάδα συμπλήρωσε η BMW, με μικρή διαφορά στις 4.833 μονάδες και 6.9%. 

Εντυπωσιακή άνοδο κατέγραψε η BYD που βρέθηκε στην ενδέκατη θέση της γενική κατάταξης με 2.066 μονάδες έναντι 532 το προηγούμενο έτος (+288.3%) και μερίδιο 3.0% από 0.9%. Η MG εμφάνισε επίσης άνοδο +26.1% με 850 μονάδες, όμως στο προσκήνιο ήρθε και η Zeekr με 820 μονάδες ενώ έναν χρόνο πριν η παρουσία της ήταν ασήμαντη. Το ποσοστό και για τις δύο αυτές εταιρείες ήταν στο 1.2%. 

Η Renault κατέκτησε την δεύτερη θέση στις πωλήσεις επιβατικών αυτοκινήτων στην Ουκρανία το 2024. Το εικονιζόμενο Duster προσφέρεται σε τιμή από 711.900 UAH ή περίπου €18.200 (έκδοση "Life"), σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της εταιρείας στην Ουκρανία. Πρόσφατα προστέθηκε στην γκάμα και η νεότερη γενιά Duster. (photo: renault.ua)

Β.Α

Hellenic Motor History © (2025)

Στοιχεία πωλήσεων: UkrAutoprom

Mε πληροφορίες από το Interfax. Αρχική φωτογραφία: toyota.ua