Tα τελευταία χρόνια τα SUV κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο στην Ευρώπη και η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση. O όρος βέβαια είναι γνωστός από την δεκαετία του '90, με το Toyota RAV4 στην πρώτη γενιά του να θεωρείται ως το μοντέλο που άνοιξε τον δρόμο στην κατηγορία. Τα Sport Utility Vehicles συνδυάζουν στοιχεία από τα παραδοσιακά επιβατικά αυτοκίνητα και τα εκτός δρόμου οχήματα, τουλάχιστον σε θέματα σχεδίασης εφόσον η ύπαρξη τετρακίνησης δεν είναι δεδομένη. Συνήθως δίνουν έμφαση στην πρακτικότητα, ενώ το αυξημένο ύψος αποτελεί ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Σταδιακά οι κατασκευαστές ενίσχυσαν την γκάμα τους με SUV προτάσεις σε όλες τις κατηγορίες, με μικρά, μεσαία και μεγάλα μοντέλα. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιείται εναλλακτικά ο όρος "Crossover". Στην Ευρώπη τα SUV ανήκουν στην κατηγορία J, σύμφωνα με την επίσημη ταξινόμηση που έχει ορίσει για τα οχήματα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στην Ελλάδα, την δεκαετία του '90 τα πράγματα ήταν απλά, εφόσον οι ταξινομήσεις των εκτός δρόμου οχημάτων αφορούσαν την γενική κατηγορία "4Χ4", με τα ποσοστά τους ακόμα σε χαμηλά επίπεδα (κατά κανόνα κάτω του 4%). Το 2000 το ποσοστό τους ανήλθε στο 5.5%, με τα διαθέσιμα μοντέλα να είναι πλέον περισσότερα στην εγχώρια αγορά, ορισμένα από τα οποία είχαν εδραιώσει την φήμη τους στο ελληνικό αγοραστικό κοινό. Όμως το 2001 ο ΣΕΑΑ χώρισε τις ταξινομήσεις σε δύο κατηγορίες, τα 4Χ4-ATV και τα 4X4-SUV. Η δεύτερη κατηγορία αφορούσε μόλις οκτώ μοντέλα, μεταξύ των οποίων το Toyota RAV-4 που κατέκτησε με άνεση την κορυφή. Τα κριτήρια διαχωρισμού δεν ήταν απολύτως σαφή, ακόμα και σε σχέση με τον τύπο πλαισίου (αυτοφερόμενο ή μη). Για να υπάρχει πλήρη εικόνα, το 2001 τα 4X4-SUV κατέκτησαν ποσοστό μόλις 1.4% με 4.010 πωλήσεις. Πολύ καλύτερα ήταν τα πράγματα στα 4X4-ATV, με ποσοστό 3.7% και 10.292 πωλήσεις. Το ποσοστό και οι πωλήσεις στις δύο κατηγορίες αθροιστικά ήταν ελαφρώς χαμηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, που υπήρχε μια ενιαία κατηγορία για όλα τα "4Χ4".
Τα επόμενα τρία χρόνια τα SUV ακολούθησαν ανοδική πορεία, με το ποσοστό τους το 2004 στο 4.0% και συνολικά 11.429 πωλήσεις. Το 2005 υπήρξε μικρή υποχώρηση στο 3.5%, όμως την επόμενη χρονιά ανακτήθηκε το χαμένο έδαφος με ποσοστό 4.1%. Εως το 2008 τα SUV είχαν αύξηση, με τις πωλήσεις τους εκείνη την χρονιά στις 20.044 μονάδες και ποσοστό 7.5%. Ήταν η πρώτη φορά που η κατηγορία 4X4-SUV προηγήθηκε έναντι των 4X4-ATV, που κατέκτησαν το 5.7% της αγοράς με 15.312 πωλήσεις. Πλέον υπήρχε πληθώρα μοντέλων και στις δύο κατηγορίες, ενώ στην κορυφή των SUV ήταν σταθερά το Toyota RAV-4. Το 2009 η αγορά αυτοκινήτου στην χώρα μας είχε πτώση -20.3%, όμως τα SUV συνέχισαν την δυναμική τους πορεία, με 21.128 πωλήσεις (+5.4%) και μερίδιο 9.6%. Μετά από οκτώ χρόνια στην κορυφή, το Toyota RAV-4 βρέθηκε στην δεύτερη θέση και best seller στην κατηγορία ήταν το Volkswagen Tiguan.
To δυσμενές κλίμα που επικράτησε στην αγορά αυτοκινήτου μετά το 2010, λόγω της οικονομικής κρίσης, είχε ως συνέπεια την σταδιακή υποχώρηση των SUV (και ακόμα περισσότερο των ATV). Το 2013 κατείχαν ποσοστό 3.4% με μόλις 1.986 μονάδες. Με την αλλαγή στις τάσεις της αγοράς αλλά και τα μικρά ποσοστά που κατείχαν στην χώρα μας αυτά τα οχήματα, το 2014 ο ΣΕΑΑ κατέγραψε σε μία ενιαία κατηγορία τις ταξινομήσεις όλων των αυτοκινήτων "ελευθέρου χρόνου", με τον χαρακτηρισμό "Dual Purpose". Το ποσοστό τους ανήλθε την ίδια χρονιά στο 5.5% με 3.945 μονάδες, όμως η εικόνα τους βελτιώθηκε αισθητά την επόμενη διετία. Το 2017 υπήρξε εκ νέου αλλαγή στο τρόπο ταξινόμησης αυτών των αυτοκινήτων. Η μαζική στροφή των Ευρωπαίων αγοραστών σε προτάσεις όπως το Nissan Qashqai, το Volkswagen Tiguan και το Peugeot 3008, ώθησε τους κατασκευαστές σε επέκταση της γκάμας τους προς αυτή την κατεύθυνση, παρουσιάζοντας νέα SUV μοντέλα σε όλες τις κατηγορίες. Μόνο η κατηγορία των compact SUV πέτυχε αύξηση 30% στην Ευρώπη το 2017 με σχεδόν 1.500.000 πωλήσεις. Στην χώρα μας η καταγραφή των πωλήσεων γινόταν πλέον σε ξεχωριστή υποκατηγορία (Β-SUV, C-SUV κλπ), όμως υπήρχε και η κατηγορία για τις συνολικές πωλήσεις όλων των SUV, σύστημα το οποίο ισχύει ως σήμερα. Την ίδια χρονιά το ποσοστό τους στην Ελλάδα ανήλθε στο 21.2% με 21.353 μονάδες και το Nissan Qashqai στην κορυφή. Ως το 2019, προ-πανδημίας, τα SUV κατείχαν το 35.1% της ελληνικής αγοράς με συνολικά 40.092 μονάδες. Το Nissan Qashqai συνέχισε να κατέχει το τίτλο του best seller στην κατηγορία. Οι σημαντικές απώλειες που υπέστη η αγορά αυτοκινήτου το 2020 λόγω της πανδημίας (-29.0%) δεν επηρέασε σε μεγάλο βαθμό αυτά τα αυτοκίνητα, με τις πωλήσεις τους μειωμένες κατά 7.5% αλλά το ποσοστό τους αυξημένο στο 45.8%! Με την εξομάλυνση της αγοράς την επόμενη χρονιά, τα SUV κατέκτησαν μερίδιο 48.0%, με 48.416 μονάδες. Στην μικρομεσαία κατηγορία (segment C) κατείχαν ήδη το μεγαλύτερο ποσοστό έναντι των κλασικών προτάσεων, ενώ το πρώτο σε πωλήσεις μοντέλο ήταν το Toyota C-HR. Στο σύνολο των SUV πρώτο σε πωλήσεις ήταν το Peugeot 2008 (B-SUV). To μικρό γαλλικό μοντέλο αποτελούσε εκείνη την χρονιά ένα από τα δημοφιλέστερα στην Ευρώπη και ήταν το best seller στην κατηγορία του, με 191.424 μονάδες (+23.0%).
Το 2022 τα SUV κατείχαν πλέον το μεγαλύτερο κομμάτι στην ελληνική αγορά, με ποσοστό 54.8% και 57.697 μονάδες. Πρώτο σε πωλήσεις ήταν το Toyota Yaris Cross, που ανέπτυξε σύντομα δυναμική και πέτυχε συνολικά 2.740 μονάδες. Είναι χαρακτηριστικό πως στην Ευρώπη υπήρχε πλέον τεράστια ποικιλία σε μοντέλα, για όλες τις τσέπες και όλα τα γούστα, με δυνατότητα επιλογής σε κινητήρες βενζίνης, υβριδικά, ηλεκτρικά κλπ. Eίναι χαρακτηριστικό πως η Toyota ήδη διέθετε έξι μοντέλα στην κατηγορία των SUV, τα Aygo Χ, Yaris Cross, Corolla Cross, C-HR, RAV-4 και bZ4X (αν και το τελευταίο με ελάχιστες πωλήσεις). Το ίδιο νούμερο ίσχυε και για την Volkswagen, με τα δημοφιλή T-Roc, T-Cross και Tiguan, το μικρό Taigo και τα ηλεκτρικά ID.4 και ID.5.
Toyota C-HR.
To 2023 τα SUV πέτυχαν στην Ελλάδα ποσοστό 56.4% με 75.899 μονάδες. Φυσικά αυτό δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, εφόσον πλέον κατέχουν πάνω από το ήμισυ της ευρωπαϊκής αγοράς συνολικά και η επικράτησή τους αποτελεί μια πραγματικότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια τα SUV έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην σημαντική πτώση των παραδοσιακών μεσαίων οικογενειακών μοντέλων (π.χ VW Passat), αλλά και των πολυχρηστικών MPV (π.χ Renault Scenic). Στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2024, οι πωλήσεις τους στην Ελλάδα ανήλθαν σε 69.358 μονάδες και το ποσοστό τους στο 58.9%, υψηλότερο σε σχέση με πέρσι. Όμως την χρονιά που διανύουμε, για πρώτη φορά ένα SUV μοντέλο κατέχει την πρώτη θέση στο σύνολο της αγοράς. Πρόκειται φυσικά για το Toyota Yaris Cross, που όλα δείχνουν πως θα αποσπάσει τον τίτλο του ελληνικού best seller για το 2024. Επιπλέον, στα πέντε πρώτα σε πωλήσεις μοντέλα, τα τρία είναι SUV (Toyota Yaris Cross, Peugeot 2008, Suzuki Vitara).
Τα SUV αποτελούν μια από τις παραμέτρους που άλλαξαν την εικόνα στην αγορά αυτοκινήτου, λαμβάνοντας ενεργά μέρος και στην γενικότερη μετάβαση προς την νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης. Στην Ελλάδα, τα εκτός δρόμου οχήματα απευθύνοταν για πολλά χρόνια σε λίγους, λόγω του υψηλού κόστους αλλά και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που διέθεταν. Σταδιακά αυτά τα οχήματα έγιναν πιο φιλικά στην καθημερινή χρήση και πιο προσιτά, με προτάσεις όπως το Suzuki Vitara (1989) που αποτέλεσε εμπορική επιτυχία στην χώρα μας. Έτσι, την δεκαετία του '90 δημιουργήθηκε μια περισσότερο "lifestyle" τάση για τα 4Χ4. Σε αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε και το RAV-4 της Toyota (1994), που ξέφευγε ακόμα περισσότερο από την λογική του "πρωτόγονου" εκτός δρόμου εργαλείου, όμως αρχικά παρέμεινε μια πρόταση για σχετικά λίγους, λόγω του αυξημένου κόστους αγοράς. Στην συνέχεια ακόμα και πιο "premium" προτάσεις έγιναν περισσότερο ελκυστικές, διευρύνοντας το αγοραστικό κοινό χάρη στο πιο ενοϊκό πλαίσιο που λειτούργησε η εγχώρια αγορά αυτοκινήτου. Κάπου εκεί άρχισε να γίνεται έντονος ο διαχωρισμός μεταξύ των "παραδοσιακών" 4Χ4 με τον γενικό όρο "τζιπ" και των SUV. Ένας ορισμός για τον διαχωρισμό αυτό ήταν ο τύπος πλαισίου, θεωρητικά με τα παραδοσιακά εκτός δρόμου να χρησιμοποιούν μη-αυτοφερόμενο πλαίσιο, όμως στην πράξη αυτό δεν ίσχυε σε όλες τις περιπτώσεις. Σήμερα τα όρια για τον σαφή ορισμό της κατηγορίας είναι αρκετά δυσδιάκριτα, με βασικό χαρακτηριστικό την αυξημένη απόσταση από το έδαφος, με την θέση οδήγησης ψηλότερα και την τετρακίνηση να μην αποτελεί πια απαραίτητη προϋπόθεση. Αυτά όμως αφήνουν μάλλον αδιάφορο τον μέσο αγοραστή, ο οποίος απλώς θέλει να οδηγεί ένα... SUV!
Β.Α
Hellenic Motor History © (2024)
Στοιχεία πωλήσεων: ΣΕΑΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου