Κυριακή 21 Μαΐου 2023

1985: Η ελληνική αγορά αυτοκινήτου στον δρόμο προς την κάλπη. Η Ν.Δ υπόσχεται φθηνά αυτοκίνητα, ο λαός θέλει "σοσιαλισμό".

 


Η δεκαετία του '80 ήταν μια περίοδος με φορτισμένο το πολιτικό κλίμα στην Ελλάδα. Αυτό γινόταν έντονα αντιληπτό κατά τις προεκλογικές περιόδους. Στις 18 Οκτωβρίου 1981 ήρθε στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, φέρνοντας την "Αλλαγή" στην διακυβέρνηση της χώρας. Η επόμενη εκλογική αναμέτρηση έγινε στις 2 Ιουνίου 1985 και διεξήχθη μέσα σε κλίμα έντονης πόλωσης. Η Νέα Δημοκρατία βρισκόταν στην αξιωματική αντιπολίτευση και από τον Σεπτέμβριο του 1984 αρχηγός του κόμματος ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. 

Κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ένα από τα κεντρικά συνθήματα της Ν.Δ ήταν το φθηνό αυτοκίνητο: "Επιτέλους! αυτοκίνητο χωρίς εισφορά και δασμούς. Στον δρόμο για την ευημερία του λαού". Γιατί ήταν τόσο σημαντικό ζήτημα ώστε να αποτελέσει "σημαία" για την αξιωματική αντιπολίτευση, εκείνη την εποχή; Διότι η υψηλή φορολογία στην χώρα μας καθιστούσε δύσκολη την απόκτηση καινούργιου επιβατικού αυτοκινήτου, από μεγάλη μερίδα του κόσμου. Την δυσβάσταχτη φορολογία στα Ι.Χ επιβατικά επέβαλε τον Ιούλιο του 1979 η Ν.Δ, όταν ήταν κυβέρνηση υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Η απόφαση αυτή πάρθηκε με γνώμονα τον περιορισμό των εισαγωγών, λόγω της διόγκωσης στο έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών, ενώ η χώρα μας βίωνε τις συνέπειες της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης που είχε ξεσπάσει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το "πάγωμα" στις δραστηριότητες των εισαγωγικών επιχειρήσεων, εφόσον ο διπλασιασμός στην φορολογία "νέκρωσε" την αγορά. Εκείνη την εποχή ο Κων. Μητσοτάκης ήταν υπουργός Συντονισμού, στον οποίο οι εισαγωγείς αυτοκινήτων επέδωσαν υπόμνημα εκφράζοντας την διαμαρτυρία τους και ζητούσαν την αναστολή των μέτρων. Φυσικά η κυβέρνηση επέμεινε στην πολιτική της, η εφαρμογή της οποίας ήταν άμεση (με ελάχιστες εξαιρέσεις).  Το 1979 η συναλλαγματική δαπάνη για την εισαγωγή αυτοκινήτων, ανήλθε σε 321.654.000 δολάρια. 

Όταν ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ την εξουσία, το 1981, η φορολογική και οικονομική πολιτική που ακολούθησε δεν βελτίωσε την κατάσταση, εφόσον βασίστηκε στην ίδια λογική. Τα δημόσια έσοδα από το αυτοκίνητο είχαν σταθερά ανοδική πορεία, ενώ παράλληλα η εξαγωγή συναλλάγματος παρέμεινε σε χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά με την περίοδο 1977-1979. Επιπλέον, η επίσημη πολιτική δεν ευνοούσε την χρηματοδότηση για την αγορά αυτοκινήτου. Η Τράπεζα της Ελλάδος επέτρεπε μεν τις δόσεις αλλά απαγόρευε τη  προεξόφληση συναλλαγματικών ή γραμματίων που προέρχονταν από την πώληση αυτοκινήτων με δόσεις!  Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί ένα στρεβλό σύστημα χρηματοδότησης "κάτω απ'το τραπέζι", με σημαντικά υψηλότερο επιτόκιο και επιπλέον επιβαρύνσεις για τον αγοραστή. Ευνοϊκότερη μεταχείρηση είχαν τα αυτοκίνητα εγχώριας συναρμολόγησης (Nissan, Opel κλπ). Τυπικά από 1/3/1985 η Τράπεζα της Ελλάδος επέτρεπε την πώληση με πίστωση καινούργιων επιβατικών αυτοκινήτων που κατασκευάζονταν είτε στην Ελλάδα είτε σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ο.Κ. Η απόφαση αυτή έλυνε το πρόβλημα που είχε προκύψει σχετικά με την άνιση μεταχείρηση πώλησης των εισαγόμενων αυτοκινήτων έναντι των εγχώριας παραγωγής, κάτι για το οποίο είχε κατηγορηθεί η χώρα μας. Όμως η απαγόρευση προεξόφλησης συναλλαγματικών ή γραμματίων για αγορά αυτοκινήτου, υποχρέωνε τους εισαγωγείς και εμπόρους  να κρατούν τα γραμμάτια και ουσιαστικά να χρηματοδοτούν την αγορά με δικά τους κεφάλαια! Επιπλέον η ανώτατη διάρκεια των παρεχόμενων πιστώσεων δεν μπορούσε να υπερβαίνει τους 24 μήνες ενώ οι τελικοί αγοραστές έπρεπε να  εξοφλήσουν προκαταβολικά το 20% της συνολικής αξίας του αυτοκινήτου. 




Mέσα σε αυτό το πλαίσιο, ήταν σημαντική η φορολογική ελάφρυνση και η εξυγίανση του πλαισίου για την αγορά αυτοκινήτου. Η υπόσχεση της Ν.Δ για φθηνότερα αυτοκίνητα ήταν, κατά συνέπεια, πολύ ελκυστική αλλά προκάλεσε την αντίδραση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Στις 29 Απριλίου 1985 ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Γεράσιμος Αρσένης, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:

"Ο αρχηγός της Ν.Δ συνεχίζοντας το όργιο των προεκλογικών υποσχέσεων δεν διστάζει σε κάθε νέα του προεκλογική εμφάνιση να εξαγγέλει μέτρα με αχαρακτήριστη -για αρχηγό κόμματος- ανευθυνότητα και προχειρότητα. Έτσι, κατά την διάρκεια της προεκλογικής του ομιλίας στη Λάρισα ο κ. Μητσοτάκης, που σαν υπουργός Συντονισμού της Ν.Δ το 1979 διπλασίασε τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και αύξησε την ειδική εισφορά στα αυτοκίνητα, τώρα υπόσχεται την κατάργηση των επιβαρύνσεων αυτών για να παραπλανήσει τον λαό". 

Η κ. Μητσοτάκης υποσχέθηκε ότι η κατάργηση του φόρου και των δασμών στα αυτοκίνητα θα εφαρμοστεί από την επόμενη μέρα, εφόσον η Ν.Δ κερδίσει τις εκλογές. Τέτοιες δηλώσεις προκαλούν βέβαια στάση αναμονής στο αγοραστικό κοινό. Κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου έγινε η 10η Έκθεση Αυτοκινήτου Μοτοσυκλέτας Αξεσουάρ "Auto Moto ´85", στο Εκθεσιακό Κέντρο Αθηνών (Λεωφ. Κηφισίας 124), από τις 24 Απριλίου έως τις 5 Μαΐου 1985. Η αγορά αυτοκινήτου στο πρώτο πεντάμηνο του έτους κινήθηκε κατά 4.7% ανοδικά σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 1984. Από τις αρχές του έτους μέχρι τις 31 Μαΐου 1985 (παραμονές των εκλογών), είχαν ταξινομηθεί στην χώρα μας 31.268 καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα. Στην κορυφή βρέθηκε η Opel με 3.942 μονάδες (+10.1%) και μερίδιο 12.6%, ενώ η Nissan ήρθε στην δεύτερη θέση με 3.366 μονάδες και 10.8%. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο εταιρείες διέθεταν το πλεονέκτημα της εγχώριας παραγωγής αυτοκινήτων (G.M Hellas & Teocar). 

Στις 2 Ιουνίου 1985 το ΠΑΣΟΚ ανανέωσε την θητεία του ως κυβέρνηση, κερδίζοντας τις εκλογές με ποσοστό 45.82%. Η Ν.Δ. έλαβε ποσοστό 40.85% παραμένοντας στην θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το όραμα της "Αλλαγής" και του "τρίτου δρόμου" ήταν πιο δυνατό από το όνειρο του φθηνού Ι.Χ, όμως σύντομα η ελληνική αγορά αυτοκινήτου θα γνώριζε ακόμα... χειρότερες μέρες. Τελικά, οι προεκλογικές υποσχέσεις φαίνεται πως επηρέασαν πολύ πρόσκαιρα την αγορά και μάλλον σε μικρό βαθμό. Η αφορμή να προκληθεί πραγματική αναστάτωση στην αγορά αυτοκινήτου (και όχι μόνο), δόθηκε τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, όταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προχώρησε στην υποτίμηση της δραχμής κατά 15%. 






B.A
Έρευνα © Hellenic Motor History (2023)
   Στοιχεία πωλήσεων: ΣΕΑΑ 
Με πληροφορίες από τις εφημερίδες "Εθνος" & "Το Βήμα".

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου