Oι Βρυξέλλες επέστρεψαν στην δουλειά μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Ενώ oι υπεύθυνοι για τις αποφάσεις στην Ευρώπη αδειάζουν τις αποσκευές τους και αντικαθιστούν τις ξαπλώστρες με τις καρέκλες γραφείου, κάποιος δεν μπορεί να μην παρατηρήσει πως ένας ελέφαντας (ή δράκος) στο δωμάτιο έχει μεγαλώσει ακόμα περισσότερο... η Κίνα.
Μήνυμα από την Γενική Διεύθυνση του ACEA, Αύγουστος 2023.
Η Ευρώπη δεν διαθέτει μια στιβαρή και με την απαραίτητη συνοχή προσέγγιση στον διαρκών αυξανόμενο ανταγωνισμό απ'έξω, που να υποστηρίζεται από κυβερνήσεις που συνδυάζουν την οικολογική και ψηφιακή μετάβαση με εθνικό σθένος με τρόπο μαχητικό και αποφασιστικό. Συγκεκριμένα, η Κίνα έχει επικεντρώσει το βλέμμα της στην Ευρωπαϊκή αγορά, με προοπτική την θεμελιώδη αλλαγή στην εικόνα της Ευρωπαϊκής βιομηχανίας όπως την ξέρουμε.
Τον περασμένο Ιούνιο τα στατιστικά του ACEA φανέρωσαν ότι οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση ξεπέρασαν για πρώτη φορά τις αντίστοιχες των diesel. Αυτά τα θετικά νούμερα στην μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής αποκαλύπτουν παράλληλα και μια άλλη τάση. Οι κινέζικες φίρμες και γενικότερα τα αυτοκίνητα κινέζικης κατασκευής κάνουν ραγδαία εισβολή στην Ευρωπαίκή αγορά ηλεκτρικών οχημάτων (EV).
Στηριζόμενη σε δημόσιο χρήμα και κυβερνητική πρόθεση, δεν είναι μυστικό πως η αυτοκινητοβιομηχανία της Κίνας θέτει προκλήσεις στην αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης (και όχι μόνο) και φαίνεται πως η απόφαση στρατηγικής της Κίνας να επενδύσει νωρίς και σε όλο το εύρος της αλυσίδας παραγωγής, αποδίδει καρπούς.
Σε αντίθεση με την Ευρώπη, η Κίνα έχει υιοθετήσει μια ολιστική προσέγγιση στην βιομηχανική παραγωγή, κοιτώντας το σύνολο της αξίας στην αλυσίδα σε σχέση με το τι θεωρεί ως βιομηχανία στατηγικής σημασίας. Η εφαρμογή στην βιομηχανία αυτοκινήτου, ένας τομέας με έντονο αντίκτυπο στην εγχώρια οικονομία, αυτό μεταφράζεται σε μια στρατηγική από την εξόρυξη μετάλλων, την βελτίωση της παραγωγής, τα δίκτυα φόρτισης, την φθηνή ενέργεια και την ανακύκλωση στο σύνολο του κύκλου ζωής. Μια οργανωμένη προσπάθεια από την αρχή σε συνδυασμό με ευελιξία σε κάθε βήμα της διαδικασίας. Σήμερα η Κίνα αντιστοιχεί στο 75% της παγκόσμιας παραγωγής σε χωρητικότητα μπαταριών και σχεδόν έχει το μονοπώλιο στην προμήθεια πρώτων υλών ζωτικής σημασίας. Το 2022, σε μόλις ένα έτος, τοποθετήθηκαν στην χώρα 800.000 σταθμοί φόρτισης η λεκτρικών οχημάτων, σχεδόν όσοι τοποθετήθηκαν οπουδήποτε αλλού σε παγκόσμιο επίπεδο, από την εποχή που ξεκίνησαν οι επενδύσεις στις υποδομές φόρτισης.
Αντίθετα με τους ομολόγους τους στην Κίνα και τις Η.Π.Α, που πρόσφατα παρουσίασαν το Inflation Reduction Act (IRA), οι νομοθέτες στην Ε.Ε έχουν επιλέξει μια πιο αποσπασματική προσέγγιση, συχνά θέτοντας πρώτα τους στόχους και αντιμετωπίζοντας το βασικό πλαίσιο των συνθηκών εφαρμογής αργότερα ενίοτε ανεπαρκώς. Αυτή είναι η περίπτωση με το Alternative Fuels Infrastructure Regulation (AFIR), που ήρθε αργά και δεν ανταποκρίθηκε στο μίνιμουμ των αναγκών. Ο "Κανονισμός Μπαταριών" (Batteries Regulation) που υιοθέτησε πρόσφατα η Ε.Ε επίσης αφήνει κενά, προσθέτοντας κόστος και πολυπλοκότητα στην αλυσίδα εφοδιασμού μπαταριών στην Ευρώπη. Η έλλειψη συγχρονισμού δεν επιτρέπει την άνθιση της αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, σε μια στιγμή που η μεγέθυνση είναι καθοριστική για την επίτευξη των στόχων. Εκείνοι που ασκούν πολιτική θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν την πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια.
Εξαιτίας της εξωτερικής πίεσης, η Ε.Ε τώρα επιταχύνει το βήμα της σε όλα τα στάδια της αλυσίδας, με το Critical Raw Materials Act και το Net-Zero Industry Act. Ωστόσο, όσο αυτές οι πρωτοβουλίες ασφαλώς έχουν αξία, παραμένουν αποσπασματικές και σε μεγάλο βαθμό αποτελούν έκφραση προσδοκιών. Μια πραγματικά στρατηγική πολιτική πρέπει να αντιμετωπίζει με σαφή τρόπο τις προκλήσεις, με τρόπο αντίστοιχο στην σημαντική προσπάθεια που γίνεται σε άλλες περιοχές του πλανήτη.
Η Ευρώπη πρέπει να επιταχύνει την ενίσχυση της τοπικής χωρητικότητας, να ασφαλίσει υπάρχοντες δεσμούς αλλά και νέες συνεργασίες με τρίτες χώρες. Οι πρόσφατοι εξαγωγικοί περιορισμοί της Κίνας σε γερμάνιο και γάλλιο, δύο υλικά ζωτικής σημασίας για τους μικροεπεξεργαστές, μας δίνει μια γεύση για τι θα μπορούσε να συμβεί εάν η Ε.Ε δεν βρει έναν τρόπο για λιγότερη εξάρτηση από άλλους και να διατηρήσει του εμπορικούς δεσμούς ανοιχτούς, δίκαιους και με την απαραίτητη υποστήριξη στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό - συμπεριλαμβανομένου και αυτών με την Κίνα.
Μια ισορροπιμένη προσέγγιση είναι σημαντική εφόσον το άνοιγμα της κινέζικης αγοράς, παρά τους περιορισμούς που μπορεί να υπάρχουν ακόμα σε σημαντικούς τομείς, έχει αποκομίσει σοβαρά οφέλη σε αρκετούς Ευρωπαίους κατασκευαστές και πρόβλέπεται να συνεχίσει έτσι παρά τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από τους εγχώριους κατασκευαστές.
Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη αγορά οχημάτων στον κόσμο και ένα σημαντικό κέντρο παραγωγής και καινοτομίας για εξαρτήματα και αυτοκίνητα. Οι Κινέζοι κατασκευαστές οχημάτων έχουν φτάσει σε αξίολογο επίπεδο ωρίμανσης και η τεχνολογία τώρα ταξιδεύει αμφίδρομα. Αυτή η ωρίμανση, σε συνδυασμό με την θέληση για εξάπλωση πέρα από την όλο και περισσότερο κορεσμένη τοπική αγορά, εξηγεί την κίνηση για επιδίωξη μεριδίου στην αγορά της Ευρώπης, με το επόμενο βήμα να είναι εύλογα η κατασκευαστική δραστηριότητα εκτός Κίνας.
Είναι αλήθεια πως οι εξαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων στην Ε.Ε περιλαμβάνουν αυτοκίνητα κατασκευασμένα από ευρωπαϊκές ή άλλες διεθνείς φίρμες στην Κίνα. Επιπλέον, οι πωλήσεις EV καλύπτουν γύρω στο 13% της αγοράς στην Ε.Ε, καθώς η ηλεκτροκίνηση γνωρίζει άνθηση όμως είναι ακόμα στα πρώτα της στάδια. Oι ευρωπαϊκές φίρμες έχουν μακροχρόνια σχέση με τους πελάτες σε όλον τον κόσμο και μια γερή κληρονομιά σαν κορυφαίοι στην καινοτομία και πλήρως ανταγωνιστικοί διαθνώς. Η ολοένα και πιο έντονη προσφορά ηλεκτρικών οχημάτων αυξημένης αυτονομίας το αποδεικνύει αυτό.
Αλλά εκεί που υπάρχει ρίσκο είναι η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης ως φυσικός χώρος στην βιομηχανική παραγωγή. Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία απορροφάει το κόστος μετάβασης προς το τέλος των κινητήρων εσωτερικής καύσης και επενδύει σημαντικούς πόρους στην εξέλιξη της ηλεκτροκίνησης αλλά και προτάσεις για την χρήση υδρογόνου, ενώ λειτουργεί μέσα σε ένα πλαίσιο δύσκολων συνθηκών, υψηλού πληθωρισμού και μιας κορεσμένης αγοράς. Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Κίνας και το πλεονέκτημα κόστους στις εισαγωγές, θα μπορούσαν να μειώσουν το μερίδιο των Ευρωπαίων κατασκευαστών στις εγχώριες αγορές, έχοντας σε τελική ανάλυση αρνητική επίδραση στην τοπική απασχόληση.
Η βιομηχανία μπορεί να ανθήσει μόνο στο πλαίσιο του ανταγωνισμού. Η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης υποφέρει παραδοσιακά από τα υψηλότερα ενεργειακά κόστη, από αυστηρότερα διοικητικά βάρη και τον αναπόφευκτο κατακερματισμό στην δομή μιας ένωσης 27 κρατών-μελών. Πλέον μπορεί να υπάρξει περαιτέρω αποδυνάμωση από τις τεράστιες προσπάθειες που γίνονται σε άλλες ηπείρους, θέτοντας σε κίνδυνο την παραγωγή και τις θέσεις εργασίας στην Ευρώπη.
Συνεπώς καλωςσορίζουμε το γεγονός πως οι ψίθυροι μέσα στους διαδρόμους των Βρυξελλών γίνονται εντονότεροι. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται μια ισχυρή στρατηγική για την βιομηχανία της, μια στρατηγική που θα κατευθύνεται μακριά από τον προστατευτισμό και την αφέλεια, διευρύνοντας την προοπτική πέρα από τον δικό της ορίζοντα και δημιουργώντας συνθήκες βιώσιμης οικονομικής δραστηριότητας - τέτοιας που θα κάνει την Ευρώπη ισοδύναμη με κινέζικους ή άλλους δράκους.
Sigrid de Vries
ACEA Director General
Πηγή: ACEA
Απόδοση κειμένου: Hellenic Motor History.